Resultaten gebruikerstesten PGO’s bekend

PGO gebruikerstest

Resultaten gebruikerstesten PGO's bekend

Hoe ervaren patiënten het gebruik van PGO’s in de huisartsenpraktijk? Om een antwoord te krijgen op die vraag, voerden een aantal regionale coalities van het OPEN programma in totaal 333 kleinschalige PGO-gebruikerstesten uit. Hoewel de opzet ervan zich niet leent voor harde conclusies, geven de resultaten wel een voorzichtig beeld.

In 2021 onderzocht OPEN samen met MedMij en leveranciers of gegevensuitwisseling tot stand kwam met de verschillende combinaties HIS-DVZA-PGO. Dit gebeurde bij alle combinaties met testdossiers van gefingeerde personen. “Toen uit de datatests bleek dat verschillende combinaties klaar waren voor gebruik, konden we de ervaringen van echte gebruikers gaan verzamelen. Daar was nog weinig over bekend”, vertelt Martijn Schoormans, coördinator regionale coalities bij OPEN.



Gebruikerstesten

Om de ervaringen van patiënten inzichtelijk te maken, voerden een aantal regionale coalities van OPEN in 2022 gebruikerstesten uit. “Patiënten werden door de huisartsenpraktijk uitgenodigd om een PGO te installeren en te gebruiken. Bij de ene gebruikerstest deden patiënten dat zonder hulp thuis, bij de andere op de praktijk, bijvoorbeeld samen met de regionale projectleider of de praktijkassistente. Na de gebruikerstest vulden de patiënten een enquête in over hun ervaringen”, legt Schoormans uit. Bij de gebruikerstesten werd grofweg naar twee onderdelen gekeken: de technische aspecten (bijvoorbeeld het downloaden van de PGO en het ophalen van de gegevens) en patiënttevredenheid en -ervaring.  
De gebruikerstesten waren ontzettend waardevol voor de doorontwikkeling van PGO’s: “Met de resultaten konden we leveranciers helpen verbeteringen door te voeren. We konden heel concreet, bijna op detailniveau, laten zien waar een fout zich voordeed en met welke combinatie van HIS-DVZA-PGO.” 

Resultaten 


Inmiddels zijn de resultaten van de gebruikerstesten gedeeld met OPEN en verwerkt door datamanager Wouter Roorda. Schoormans is zich ervan bewust dat uit de resultaten geen harde conclusies getrokken kunnen worden: “Methodologisch gezien is de opzet van de gebruikerstesten en de vragenlijsten daarvoor niet geschikt, dat was ook nooit het doel. [zie ook het kader onderaan deze pagina voor een toelichting]. Toch geven de testen een globaal beeld van de beleving en houding van patiënten. Zo zien we dat gebruikers over het algemeen tevreden waren over het ‘gebruiksklaar’ maken van de PGO, oftewel het downloaden, inloggen, het gebruik van DigiD en het ophalen van de huisartsgegevens [zie tabel 1]. De meeste gebruikers oordeelden verder dat ze een PGO veilig en betrouwbaar vinden [tabel 2]. Dat is heel belangrijk voor een verdere uitrol en de acceptatie van PGO’s.”

Verschillen in aantal respondenten

Het aantal antwoorden verschilt per gestelde vraag. Schoormans: “Dat komt voornamelijk omdat er kleine verschillen zijn tussen de vragenlijsten die zijn gebruikt. Er is een drietal vragenlijsten gebruikt die zijn toegespitst op het onderwerp van het OPEN programma waarvoor zij waren bedoeld.” Roorda vult aan: “Het grootste verschil is verklaarbaar doordat 110 patiënten specifiek bevraagd zijn over het gebruik van de mogelijkheid om direct zelfmetingen te sturen naar de huisarts. Aan die patiënten zijn minder algemene vragen voorgelegd over hun ervaring met het gebruik van de PGO’s. Bij de overige patiënten is in 51 gevallen de gegevensuitwisseling niet gelukt, waardoor er geen vragen zijn gesteld over de gebruikservaring. Ten slotte, hebben 7 patiënten ervoor gekozen de vragenlijst wel te openen maar niet in te vullen en is er een aantal niet-verplichte vragen niet beantwoord.”  

Tekst gaat verder onder de tabellen

Tabel 1
Tabel 2
Toegevoegde waarde

Minder positief lijken patiënten over de toegevoegde waarde van PGO’s, zoals de scores in tabel 3 laten zien. De kans dat mensen een PGO aanbevelen is ook nog klein. Schoormans: “Dat is enerzijds jammer, aan de andere kant past het beeld bij een nieuw fenomeen dat nog volop in ontwikkeling is. PGO’s zijn nog onbekend en simpelweg nog niet perfect. Maar zoals in tabel 4 naar voren komt hebben patiënten wel degelijk behoefte aan bepaalde functionaliteiten die een PGO kan bieden, zoals afspraken maken en foto’s versturen naar de huisarts. Ook zijn ze ogenschijnlijk positief over het versturen van zelfmeetgegevens vanuit hun PGO naar de huisarts. De meerderheid vindt het belangrijk om zelfmeetgegevens te kunnen versturen en vindt dat in de PGO duidelijk te zien is welke zelfmetingen zijn ingevoerd en verstuurd. Dat is een positieve score. Het is mooi dat OPEN een bijdrage heeft kunnen leveren aan de totstandkoming van deze functionaliteit.”

Tekst gaat verder onder de tabellen

Tabel 3
Tabel 4
Tabel 5
Totaalbeeld geteste ketens

Schoormans: “Het is heel mooi dat het gelukt is om met de projectleiders uit de verschillende regio’s samen te werken, zodat alle HIS-DVZA-combinaties met verschillende PGO’s door patiënten in de praktijk zijn getest. Het is heel belangrijk om van de eindgebruiker zelf terug te krijgen hoe het voor hem of haar is om een PGO te gebruiken. Zelfs als dat een klein aantal patiënten betreft.”  In tabel 6 is te zien hoe vaak een bepaalde HIS-DVZA-combinatie met een PGO is getest. Het komt voor dat de vraag over de HIS-DVZA combinatie die gebruikt is niet beantwoord is, in die gevallen is de HIS-DVZA als onbekend vermeld. Schoormans vervolgt: “Binnen het OPEN programma zijn alle HIS-DVZA-combinaties die aan het programma deelnemen met ten minste één patiënt in de praktijk getest. Een aantal HIS’en, bijvoorbeeld TransHIS, is in een ander testtraject binnen OPEN betrokken. Voor ons is het heel waardevol dat de regionale coalities en de huisartsenpraktijken deze ervaring met PGO’s hebben opgedaan. Vaak waren zij de eerste zorgaanbieder die met patiënten op die manier hebben getest hoe online inzage via PGO’s in de praktijk is.”

Tabel 6
Toelichting enquêtes gebruikerstesten en methodiek
  • De enquête is ingevuld door de persoon die de PGO getest heeft.
  • De ervaringstesten zijn uitgevoerd binnen 3 verschillende uitvoeringsmodules van OPEN:
    • module 3 – multidisciplinaire gegevensuitwisseling
    • module 4 zelfmetingen
    • module 5 samenwerken met MedMij en PGO-leveranciers
  • In totaal hebben 333 personen een enquête ingevuld.
  • In de tabellen staat telkens vermeld hoeveel respondenten een stelling/vraag hebben beantwoord. Niet alle personen hebben alle stellingen beantwoord. Dit heeft verschillende oorzaken:
    • Sommige stellingen zijn modulespecifiek. Een voorbeeld hiervan zijn de stellingen over zelfmetingen. Deze zijn alleen in module 4 aan bod gekomen.
    • Niet alle vragen zijn verplicht om in te vullen.
    • De stelling kan niet altijd beantwoord worden. Als het een patiënt bijvoorbeeld niet is gelukt om een PGO te downloaden, kan hij/zij geen vragen beantwoorden over het gebruik.
  • Per stelling is vermeld hoeveel respondenten er zijn.
  • Stellingen die door minder dan 20 respondenten zijn beantwoord, zijn niet in de uitkomsten opgenomen.
  • Alle stellingen zijn volgens een vijfpunts-schaal gescoord (LIKERT). Helemaal mee oneens – helemaal mee eens.
  • Daarnaast is de vraag gesteld: ‘In hoeverre zou u een PGO aanbevelen?’ Dit is middels een 10-puntsschaal bevraagd.
  • Er zijn verschillende PGO’s getest, sommigen meer dan anderen. De resultaten laten het totaalbeeld zien over alle PGO’s heen. Er dienen derhalve geen conclusies getrokken te worden over de werking van specifieke PGO’s.

OPEN in LHV-magazine De Dokter: “Online inzage geeft digitalisering een zetje”

OPEN en online inzage in magazine De Dokter

In de laatste editie van De Dokter, het magazine van de LHV, staat een mooie terugblik op programma OPEN en de veranderingen die het met zich heeft meegebracht.

“Het is mooi dat veel huisartsen in de slipstream van OPEN de kans hebben gegrepen om patiënten ook andere digitale mogelijkheden te bieden. Bijvoorbeeld online inzien van lab-uitslagen, aanvragen van herhaalmedicatie, plannen van een afspraak en online een bericht sturen aan de huisarts”, zegt LHV-bestuurslid Guus Jaspar.

Huisarts Patrick Poels legt uit hoe hij zijn patiënten stimuleert om online inzage en andere digitale mogelijkheden volop te benutten. “Patiënten vinden het fijn dat ze op hun eigen tijd een vraag kunnen stellen of een afspraak kunnen maken. Er zijn patiënten die de uitslagen van onderzoeken uitprinten, deze vergelijken met vorige uitslagen en daar vragen over stellen. Het aantal consulten is niet gedaald, maar tijdens consulten stellen patiënten wel andere vragen. Voor mijzelf is het nog belangrijker geworden om in de dossiers duidelijke taal te gebruiken.”

Lees het artikel op de website van LHV

Online inzage in dossier in bijna alle huisartsenpraktijken mogelijk!

Vier jaar geleden startte OPEN, het versnellingsprogramma van InEen, LHV en NHG, om huisartsen te helpen bij het veilig online delen van medische gegevens met hun patiënten. Nu de officiële prestatieperiode van het programma is geëindigd kunnen we vol trots melden dat zo goed als alle deelnemende huisartsenpraktijken daarin geslaagd zijn! 

“Dat afgerond 100% van de huisartsenpraktijken online inzage mogelijk heeft gemaakt, is niet alleen een prachtig slagingspercentage, maar tegelijkertijd een mooie opsteker voor iedereen die zich er de afgelopen jaren met hart en ziel voor heeft ingezet. De regionale projectleiders, de huisartsenpraktijken, de huisartsenkoepels, de leveranciers en andere betrokken partijen verdienen een groot compliment”, zegt programmamanager Martina Bartelink. “We weten allemaal dat de werkdruk in de huisartsensector hoog is en de invoering van online inzage zorgt aanvankelijk voor nog meer werk. Bijna de helft van alle praktijkmedewerkers in het land heeft bijvoorbeeld scholing van OPEN gevolgd. Ik vind het daardoor extra bijzonder en lovenswaardig dat het de huisartsen als eerste gelukt is om dit voor elkaar te krijgen voor hun patiënten.” 

 

Gebruikscijfers 

Bij de start van OPEN was online inzage een relatief onbekend fenomeen. In september 2020 hadden zo’n 450.000 mensen een portaal van de huisarts gebruikt om hun medische gegevens in te zien. Inmiddels zijn de portalen steeds meer in zwang geraakt. Bijvoorbeeld voor het maken van een afspraak, het versturen van zelfmeetgegevens of het inzien van laboratoriumuitslagen. Het portaalgebruik steeg het afgelopen jaar verder met maar liefst een miljoen gebruikers naar 2,7 miljoen in totaal.  
Inmiddels hebben ook ruim 85% van de praktijken één of meer patiënten die hun dossier via een PGO hebben bekeken. Aan het einde van OPEN stond 99,1% van de huisartsenpraktijken op de Zorgaanbiederslijst (ZAL) van Stichting MedMij. Dat betekent dat ze technisch gezien klaar zijn voor patiënten die hun gegevens willen inzien met een PGO.  

 

Exponentiële groei 

Volgens Wouter Roorda, datamanager van OPEN, laten de stijgende gebruikscijfers van de PGO’s zien dat de fase van exponentiële groei is aangebroken: “Er zijn nu zo’n 50.000 unieke PGO-gebruikers. Als je dit extrapoleert, dan zouden we in het volgende kwartaal al op 150.000 gebruikers uit kunnen komen. Ditzelfde patroon zagen we destijds bij de portalen. Na de innovators lijken nu ook de early adopters er klaar voor te zijn. Uiteraard komt dat mede doordat er een enorme stijging is geweest in het aantal praktijken dat PGO-gebruik mogelijk heeft gemaakt. Nu moet gaan blijken of patiënten de PGO’s daadwerkelijk gaan en blijven vinden. Vooralsnog laten de cijfers zien dat de meeste mensen pas één keer een PGO hebben gebruikt om hun dossier in te zien. Dat zou ermee te maken kunnen hebben dat het nog vooral gaat om testen.”  

 

Activiteiten programmabureau OPEN 

De officiële prestatieperiode van OPEN is op 31 december 2022 geëindigd. Het programmabureau is nog tot 1 april beschikbaar voor ondersteuning van de regionale coalities en het afronden en overdragen van de activiteiten.